Hugleiðingar um faglega forystu kennara

Á alþjóðadegi kennara í gær hélt Kennarasamband Íslands skólamálaþing og fékk til landsins Dr. David Frost prófessor við Háskólann í Cambirdge. Hann sagði frá vinnu sinni að starfsþróun kennara þar sem forysta þeirra er efld til breytinga á skólastarfi. Hægt er að fá stutta kynningu á verkefni hans á þessu myndbandi. Einnig var efni um verkefnið safnað saman á vefsíðu Kennarasambands Íslands.

Fyrir hönd Skólastjóra Íslands tók ég saman hugleiðingu um fyrirlestur hans í ljósi aðstæðna á Íslandi:

david-frost_hugleiding

Það er varla hægt að tala um að efla forystu kennara án þess að gera fagmennsku einhver skil. Það hefur reynst mér vel að skoða fagmennsku kennara og skólastjórnenda út frá myndinni hér að ofan. Á henni hvílir fagmennskan á tveimur stólpum, annar þeirra er frelsi kennarans til að velja þá kennsluaðferð sem hann telur henta hverju sinni og hinn eru ábyrgð kennarans og skylda hans til að geta fært kennslufræðileg rök fyrir vali sínu og sýninni sem stýrir því vali. Líkan Frost og áætlun hans eflir að mínu mati þann þátt fagmennskunnar þar sem kennarar ígrunda starf sitt í samfélagi við aðra kennara; þar er búinn til samtalsvettangur þar sem þeir færa rök fyrir vali sínu á aðferðum og sýn.

Halda áfram að lesa

Gæðastarf og fagmennska

Um þessar mundir lesa þau sem sitja í framkvæmdastjórn skólamálaráðs KÍ bókina Flip the system, changing education from the ground up. Bókin er greinasafn sem er ritstýrt af Jelmer Evers og René Kneyber. Í hana skrifa kennarar og aðrir sérfræðingar í menntamálum um áhrif miðstýrðra breytinga stjórnvalda út frá hugmyndafræði GERM (e. Global Education Reform Movement) á menntakerfi. Pasi Sahlberg kynnti hugmyndafræði GERM á ráðstefnunni Kennarar framtíðarinnar sem haldin var í Reykjavík í ágúst 2014. Þar kom fram að þegar menntastefnu er breytt í anda GERM þá bera breytingarnar keim af áherslum frjálshyggjunnar um mælingar á afköstum og skilvirkni. Þegar stjórnvöld og önnur öfl hafa viðmið GERM til hliðsjónar við umbætur á menntakerfinu má rödd kennarastéttarinnar um gildi og gæði menntunar sín lítis. Þá er fremur litið á kennara sem tannhjól í gangvirki menntakerfisins sem er ætlað að fylgja sannreyndum kennsluaðferðum til að ná mælanlegum markmiðum sem aðrir en þeir sem starfa innan menntakerfisins hafa sett.

flip the system

Líkan Flip the system (ísl. hvolfum kerfinu)

Greinasafninu er ætlað að vekja kennararstéttina til umhugsunar um þessar aðstæður og að valdefla hana til breytinga. Rauði þráður bókarinnar (Flip the system) er að kennarar verði sér meðvitaðir um stöðu sína í þessum breytingum og sameinist sem fagstétt um að láta rödd sína heyrast og að fagmennskan verði uppspretta og hreyfiafl breytinganna í stað viðbragða við ytri áreitum.

Halda áfram að lesa

Af kennslufræðilegri forystu

IMG_8043

Monika Törnsén á fundi Ledarforum NLS í Umeå 2015

Dagana 8.-10. september s.l. var ég á fundi sem heitir Ledarforum NLS. Fundinum lauk með fyrirlestri Moniku Törnsén lektors við Háskólann í Umeå. Hún hefur rannsakað og skrifað um skólastjórnun í Svíþjóð. Á You Tube er hægt að hlusta á hana segja frá áherslum sínum í starfi.

Í fyrirlestri sínum sagðist hún leggja áherslu á að þegar rætt væri um skólastarf ætti að hafa í huga að það sé hlutverk þeirra sem starfa við skólann að skapa þar umhverfi og menningu þar sem nemendum finnst þeir vera öruggir og geta lært það sem skiptir máli án þess að annað í nærumhverfi þeirra hafi áhrif. Það er skylda þeirra sem starfa í skólum að taka tillit til aðstæðna barnanna. Nám nemenda og framtíð veltur að stórum hluta á því hvernig þeim vegnar í skólanum og starfsfólk skólanna hefur í hendi sinni hvers konar umhverfi og aðstæður skapast þar.

Hún sýndi líkan sem skýrði nálgun hennar á viðfangsefni dagsins. Það sýndi að kennslufræðileg forysta byggir á kenningum, rannsóknum, stefnu og framkvæmd starfsins. Sýnileiki kennslufræðilegrar forystu í daglegu starfi fari eftir því hvernig stjórnandinn lítur á og rækir þann hluta starfsins. Hún tók dæmi um stjórnanda sem t.d. kemur heimsóknum í kennslustofur fyrir í dagbók sinnni og ekkert annað fær að trufla þá heimsókn. Hún nefndi að Lennart Grosin (2003) hefði komist að því að það væri lítill vandi fyrir skólastjórnendur að setja kennslufræðilega forystu í forgang í daglegu starfi.

Halda áfram að lesa